Μια βόλτα στους ιστορικούς δρόμους της Λάρνακας

Κύπρος. Λάρνακα. Λειβάδια. Πέντε. Το απόγευμα. Πάμε με το αυτοκίνητο. Μέσα μαζικής μεταφοράς δεν έχουμε. Πρέπει να περάσουμε και από την μπυραρία του Ρώπα για κάτι βρώμικες δουλειές. Αυτός ίσως και να ‘ναι δισέγγονος του Ρώπα, του πρώτου κύπριου που δημοσίευσε βιβλίο στη Κύπρο. Εκείνος είχε μοιραίο τέλος. Αυτοκτόνησε. Αυτός πουλά το θάνατο σε άλλους. Προσπερνούμε τα πέντε πολυτελείς ξενοδοχεία που απέμειναν μετά και την κρίση. Περνούμε διυλιστήρια και ναυτικό όμιλο. Φτάνουμε στο γνωστό round about του λιμανιού. Πόσο μου αρέσει αυτός ο τόπος. Ο παράδεισος των αντρών που ικανοποιούνται με αγοραίο έρωτα. Εννιά καμπαρέ να περικυκλώνουν ένα κυκλικό κόμβο. Και να προσθέτονται σε αυτά πουτανομπυραρίες. Με σωστή διαφήμιση, θα μπορούσε να ήταν διασημότερο από τη Red Light District. Φαντάζομαι ναύτες, να κατεβαίνουν απ’ τα πλοία και να εκτονώνονται εδώ. Μα ποιοι ναύτες! Αυτό είναι το πιο άχρηστο λιμάνι, ανεκμετάλλευτο εδώ και δεκαετίες. Μόνο οι ντόπιοι ξέρουν ότι έχουμε λιμάνι. Απέναντι μας βρίσκεται η Λεωφόρος Αρχ. Μακαρίου. Όπως κάθε κυπριακή πόλη, έχουμε και εμείς έναν κεντρικό δρόμο με αυτό το όνομα. Μπας και ξεχάσουμε επαναστάσεις, πραξικοπήματα, εξορίες και εισβολές. Στρίβουμε δεξιά. Η πρώην Στρατηγού Τιμάγια του Ο.Η.Ε, έγινε τώρα Σπύρου Κυπριανού. Αριστερά, μπήκαμε στη συνοικία του προδρόμου. Η περιοχή που πλημυρίζει και με ψιχάλες. Περνούμε απ ‘την εκκλησία του Ιωάννη του Προδρόμου. Κάτι με συνδέει με αυτή την εκκλησία αλλά δεν μπορώ να θυμηθώ τι ακριβώς. Αριστερά είναι το αρχαίο Κίτιο. Απ’το Κίτιο έιναι και το Κιτιεύς του φιλόσοφου Ζήνωνα. Στην Ελλάδα ήθελε το όνομα του να συνδέεται με τη γενέτειρα του που τόσο αγάπησε. Δρομάκια. Η παναγία της Χρυσοπολήτισας. Κατευθυνόμαστε προς την Διανέλλειο Τεχνική Σχολή. Εδώ έρχονταν οι αγράμματοι τεχνίτες φίλοι μου. Στρίβουμε αριστερά και περνάμε απ’ το σχολείο Σωτήρος. Κάπου εδώ πρέπει να γεννήθηκε και ο Δημήτρης Λιπέρτης, ένας από τους κορυφαίους και λυρικότερους ιδιωματικούς μας ποιητές. Βρίσκω τον Ρώπα. Του δίνω τα λεφτά. Εχεμύθεια. Φεύγουμε. Προορισμός το αεροδρόμιο. Φεύγοντας από την παλιά Λάρνακα, φτάσαμε στα φώτα της ακαδημίας. Αριστερά η Αμερικάνικη ακαδημία, ένα από τα σημαντικότερα σχολεία της Κύπρου. Δημιουργήθηκε το 1908. Απέναντι μπορείς να διακρίνεις την ιστορική πύλη του παλιού Γ.Σ.Ζ και το άγαλμα της Θεάς Αρτέμιδος. Ένα ομοίωμα, αφού το γνήσιο που βρέθηκε εκεί το πήραν στη Βιέννη. Διαγώνια είναι ένα τρίγωνο που εκφράζει την πολιτιστική μας αξία. Μπροστά ο δημοτικός κήπος, με τέσσερα πουλιά εφτά φίδια και λίγες τσουλήθρες, πίσω το θέατρο και δεξιά η βιβλιοθήκη. Ο κήπος όμως έχει τη δική του σημασία για εμένα. Μου θυμίζει τα εφηβικά μου χρόνια. Είναι εδώ που προσέγγισα για πρώτη φορά ερωτικά ένα κορίτσι. Και έτσι έφαγα την πρώτη μου χυλόπιττα. Δεξιά έχουμε τη Γρίβα Διγενή και αριστερά τη Γρηγόρη Αυξεντίου. Δύο ήρωες του 55 να ενώνουν ο ένας τον άλλο. Πάμε αριστερά περνούμε από το παλιό νοσοκομείο. Είχε σπουδαίους γιατρούς αυτή η πόλη. ‘Ένας από αυτούς ήταν και ο Κωνσταντίνος Βαλσαμάκης. φτάνουμε τα φώτα της Ακρόπολης. Κόκκινο. Διαγώνια αριστερά είναι το ευριβιάδειο γυμνάσιο, το οποίο πήρε τη θέση του ευριβιάδειο παρθεναγωγείου. Ο Ευριβιάδης Αντωνιάδης, από όπου βγαίνει και το όνομα του σχολείου, ήταν πλούσιος και έκανε δωρεές στη γενέτειρα του Λάρνακα από την Αλεξάνδρεια από όπου διέμεινε. Πάμε δεξιά και εισερχόμαστε στη περιοχή της σκάλας. Ερμού. Εδώ εκτρέφουμε τη μανία του υπερκαταναλωτισμού. Πολλά καταστήματα. Μικρά. Όμορφα. Βλέπεις τις βιτρίνες. Ο καλύτερος τόπος για αγορές ρουχισμού. Δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από τα ευρωπαϊκά Mall. Νέες πλατείες για αυτούς που ξέρουν να τις εκμεταλλευτούν. Προς το παρόν ξένοι μετανάστες. Στο τέλος της Ερμού είναι ο δημόσιος χώρος στάθμευσης. Τα πρωινά του Σαββάτου έχει λιανικό εμπόριο εδώ. Έρχομαι κάποτε, περπατώ ανάμεσα σε γέρους και ξένους. από την μια άκρη ως την άλλη πενήντα μέτρα. Πάμε αριστερά και βγαίνουμε στη Ζήνωνος Κιτιέως. Το όνομα από τον φιλόσοφο, ίσως σημαντικότερο άνθρωπο στην ιστορία της Λάρνακας. Και άλλα καταστήματα. Πολλά από αυτά ανήκουν σε αρμένιους. Γυναίκες να ψωνίζουν. Να παίρνουν τη δόση τους. Να ανεβαίνουν ψυχολογικά αγοράζοντας. Στο τέλος των καταστημάτων δεν έχει κόσμο να περπατά. Λες να ξέρουν ότι εδώ είναι το σπιτι/μουσείο του Ζήνωνα Πιερίδη, αρχαιόφιλου και βιβλιόφιλου; ΚΟΤ, ταχυδρομείο, επαρχιακή δοιήκηση, φώτα τροχαίας. Πάλι κόκκινο. Ένας από τους δύο τρείς τρελλούς της πόλης περνά τα φώτα. Οι τρελοί είναι σήμα κατατεθέν. Θα τους βρεις πάντα μπροστά σου. Τους γνωρίζουμε όλοι. Απέναντι ο αστυνομικός σταθμός. Πράσινο, δεξιά, φοινικούδες. Πλατεία Ευρώπης. Ποια πλατεία Ευρώπης ρε παιδεία. Φοινικούδες. Όνομα από της φοινικιές που φύτεψαν εδώ γύρω στο 1920. Συνήθως εδώ γίνεται συνωστισμός κόσμου. Εδώ γίνεται και το διάσημο πανηγύρι του κατακλυσμού. Το μεγαλύτερο πανηγύρι της Κύπρου. Παράδοση που κρατάμε εδώ και δεκαετίες. Με εκατοντάδες χιλιάδες επισκέπτες. Καφετέριες, μπαράκια, εστιατόρια. Και απέναντι η θάλασσα. Στην αρχή υπάρχει η μαρίνα. Εδώ γίνονται και τα Θεοφάνια. Οι βράχοι να πλαισιώνουν τη θάλασσα. Δεν υπάρχει σκαλιώτης να μην έκανε, η να είπε πως έκανε έρωτα στους βράχους. Όχι. Υπάρχει. Εγώ. Ο δρόμος πλακόστρωτο. Κλειστός σε ώρες αιχμής. Το Sun Hall. Το πιο σημαντικό ξενοδοχείο της Λάρνακας. Αφότου κατεδάφισαν το ξενοδοχείο τέσσερα φανάρια παραπέρα. Για ανέγερση οικιστικού συγκροτήματος. Καπιταλισμός εν δράσει. Αριστερά υπάρχει ένα άγαλμα με την προτομή του Κίμωνα του Αθηναίου, απελευθερωτή της Κύπρου από τον Περσικό ζυγό. Δεξιά τώρα βρίσκεται η λαϊκή γειτονιά. Ένα δρομάκι με δύο τρία μπαράκια. Εδώ ήπια την πρώτη μου μπύρα. Με γεύση λεμονιού. Εδώ εθίστηκα και στη βύνη. Και κατέληξα αλκοολικός. Απο εδώ έφυγα και με πρησμένο μάτι μια νύχτα. Καυγάδες χωρίς λόγο ή σκοπό. Προχωράμε. Στα δεξιά μας τώρα βρίσκεται ο Άγιος Λάζαρος. Ευθεία είναι το κάστρο. Ένα μικρό κάστρο που το έκτισαν οι Οθωμανοί. Δεξιά μπορούμε να διακρίνουμε το τζαμί κεμπίρ. Προχωράμε και περνάμε από τις ψαροταβέρνες. Δίπλα από τη θάλασσα. Και το λιμανάκι. Ήρθα μια φορά να ψαρέψω εδώ. Κουράστηκα να περιμένω με το καλάμι και άρχισα να κυνηγώ κάβουρες. Δεξιά μας είναι ο τουρκομαχαλάς. Εδώ έμεναν οι τουρκοκύπριοι πριν το 63. Στενά δρομάκια, σπίτια το ένα δίπλα στο άλλο. Ίσως είναι έτσι φτιαγμένα έτσι επειδή ένιωθαν κάποιο φόβο και ήθελαν να είναι ο ένας κοντά στον άλλο. Έμαθα αυτά τα δρομάκια όταν δούλευα ντελιβεράς σε πιτσαρία. Φτάσαμε τις παγωταρίες. Ας σταματήσουμε να φάμε παγωτό. Πάντα πάω στον πρώτο. Ίσως επειδή είναι πρώτος. Ίσως επειδή ήταν και ο πρώτος. Τώρα έχει δέκα. Ξαναρχινάμε. Φτάνουμε τα φώτα μετά το μακένζυ, την παραλία των σκαλιωτών. Απέναντι η αλυκή. Εδώ συχνάζουν τα φλαμίνγκο. Εδώ μπορείς να βγάλεις την ωραιότερη φωτογραφία. Τα φλαμίγκο να στέκονται αγέρωχα στο νερό, να καθρεπτίζεται το τέμενος τεκκέ από την περιοχή τσιφλίκ πασά στο νερό, και να αντανακλά ο ήλιος την ώρα της δύσης του. Η αλυκή είναι ένας βιότοπος από όπου έβγαζαν αλάτι μέχρι το 1970. Μακριά στο βάθος μπορείς να διακρίνεις τις καμάρες που χρησιμοποιούνταν σαν τμήμα του υδραγωγείου της λάρνακας. Αριστερά προς το αεροδρόμιο. Το νέο. Πέρασα τόσες φορές από αυτό το δρόμο αλλά σήμερα αισθάνομαι παράξενα. Έχω ένα κόμπο στο στομάχι. Φτάνω στο αεροδρόμιο, επιβιβάζομαι στο αεροπλάνο και φεύγω στη ξενιτιά για σπουδές. Πόλη αγαπημένη. Θα μου λήψης. Αλλά θα επιστρέψω.






Υ.Γ Ευχαριστώ πολύ το φίλο Φοίβο Σταυρίδη. Για να μάθετε περισσότερα για τη Λάρνακα μπορείτε να επισκεφτείτε το μπλοκ του Λάρνακα